Κατοχύρωση Εμπορικού Σήματος
Τι είναι εμπορικό σήμα;
Σήμα μπορεί να αποτελέσει κάθε σημείο επιδεκτικό γραφικής παράστασης ικανό να διακρίνει τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων.
Ενδεικτικά, Εμπορικά Σήματα μπορούν να αποτελέσουν:
1. Λέξεις (εφόσον έχουν διακριτική δύναμη και ικανότητα)
2. Ονόματα, επωνυμίες και ψευδώνυμα
3. Απεικονίσεις και Σχέδια
4. Γράμματα και Αριθμοί
5. Χρώματα
6. Ήχοι, συµπεριλαµβανοµένων των μουσικών φράσεων
7. Σχήμα του προϊόντος ή της συσκευασίας του
8. Διαφημιστικά συνθήματα (slogans)
Γιατί είναι σημαντική η κατοχύρωση του σήματος;
Η καταχώριση του σήματος παρέχει στο δικαιούχο αποκλειστικό δικαίωμα. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως μόνο αυτός έχει το δικαίωμα να το χρησιμοποιεί και να το επιθέτει στα προϊόντα τα οποία επιθυμεί να διακρίνει ή να το χρησιμοποιεί με τρόπο που να προσδιορίζει τις υπηρεσίες που παρέχει. Το σήμα δηλαδή αποτελεί περιουσιακό στοιχείο του δικαιούχου, το οποίο μόνο αυτός έχει το δικαίωμα να το χρησιμοποιεί, με όποιο τρόπο αυτός επιθυμεί.
Ποια είναι η διαδικασία κατοχύρωσης;
Αίτηση για κατοχύρωση σήματος μπορεί να καταθέσει κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο και η διαδικασία της κατοχύρωσης εξαρτάται από το αν πρόκειται για εθνική, ευρωπαϊκή ή διεθνή κατοχύρωση.
Στην Ελλάδα, η κατοχύρωση γίνεται με την κατάθεση αίτησης στο Τμήμα Σημάτων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε πως πριν από την κατάθεση της αίτησης ο ενδιαφερόμενος πρέπει να έχει προσδιορίσει με ακρίβεια τις δραστηριότητες τις οποίες πρόκειται να αναπτύξει η επιχείρηση του και αυτό γιατί το σήμα κατατίθεται πάντα σε σχέση με συγκεκριμένα προϊόντα ή υπηρεσίες.
Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες για τα οποία κατατίθενται τα σήματα (εθνικά, κοινοτικά ή διεθνή) ταξινομούνται σύμφωνα με τη διεθνή ταξινόμηση προϊόντων και υπηρεσιών της Συμφωνίας της Νίκαιας. Τα σήματα κατατίθενται πάντα σε σχέση με συγκεκριμένα προϊόντα ή υπηρεσίες τα οποία περιλαμβάνονται σε μια ή περισσότερες από τις προβλεπόμενες 45 κλάσεις (Οι κλάσεις 1 έως 34 περιλαμβάνουν προϊόντα και 35 με 45 υπηρεσίες- περισσότερα για τις κλασεις εδώ). Ο καταθέτης, ανάλογα με την επαγγελματική του δραστηριότητα, πρέπει να ορίσει την κλάση ή τις κλάσεις που επιθυμεί, αλλά και τα ειδικότερα προϊόντα ή υπηρεσίες που τον ενδιαφέρουν. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό πως η προστασία που παρέχει η κατοχύρωση του σήματος βρίσκεται πάντα σε συνάρτηση με τις κλάσεις που έχουν επιλεγεί.
Σε κάθε περίπτωση, πριν την κατάθεση της αίτησης, εκτός από την επιλογή των κλάσεων είναι απαραίτητο να γίνει έλεγχος, ώστε να διαπιστωθεί το γεγονός ότι το σήμα που επιθυμούμε να καταχωρίσουμε δεν ομοιάζει με κάποιο ήδη καταχωρημένο σήμα, διότι σε αυτή την περίπτωση η αίτηση μπορεί να απορριφθεί. Αφού λοιπόν έχει γίνει ο απαραίτητος έλεγχος και η επιλογή των κλάσεων, τότε μπορεί να γίνει η κατάθεση της αίτησης η οποία γίνεται εξολοκλήρου ηλεκτρονικά.
Ευρωπαϊκή Ένωση
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η αίτηση κατοχύρωσης σήματος κατατίθεται στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας (EUIPO) και η προστασία του εκτείνεται σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. Όπως στην περίπτωση του εθνικού σήματος έτσι και στην περίπτωση του ευρωπαϊκού, το σήμα ταυτίζεται με ορισμένες κλάσεις, επομένως είναι και πάλι απαραίτητο, ο ενδιαφερόμενος να έχει προαποφασίσει τους τομείς δραστηριότητας της επιχείρησης του.
Διεθνής κατοχύρωση
Η κατάσταση διαφοροποιείται στην περίπτωση της διεθνούς κατοχύρωσης. Αρχικά πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν πρόκειται για μια παγκόσμια κατοχύρωση, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του ευρωπαϊκού σήματος που αυτή αφορά όλα τα κράτη της Ε.Ε, άλλα ο ενδιαφερόμενος πριν την κατάθεση της αίτησης πρέπει να έχει αποφασίσει ποιες χώρες επιθυμεί να συμπεριλάβει στην αίτηση του. Επίσης, απαραίτητη προϋπόθεση για να μπορέσει κάποιος να κατατεθεί αίτηση κατοχύρωσης ενός εμπορικού σήματος σε διεθνές επίπεδο είναι η προηγούμενη κατοχύρωσή του είτε σε επίπεδο εθνικό είτε σε επίπεδο ευρωπαϊκό.
Ποια είναι η διαδικασία εξέτασης της αίτησης;
Όταν ολοκληρωθεί η κατάθεση, η αίτηση λαμβάνει αριθμό πρωτοκόλλου και δημιουργείται ηλεκτρονική καρτέλα στην οποία αποτυπώνονται όλα τα χαρακτηριστικά στοιχεία του σήματος, καθώς και τα στοιχεία του καταθέτη. Στην καρτέλα αποτυπώνεται επίσης, η ημερομηνία και η ώρα κατά την οποία κατατέθηκε η αίτηση. Με την χρήση του αριθμού πρωτοκόλλου ο αιτών μπορεί παρακολουθεί όλη την πορεία της αίτησης του.
Στην συνέχεια την αίτηση αναλαμβάνουν να ελέγξουν εξεταστές της Υπηρεσίας Σημάτων. Αρχικά θα εξεταστεί το αν και κατά πόσο η δήλωση κατάθεσης σήματος έχει συμπληρωθεί νόμιμα και έπειτα ελέγχεται το αν και κατά πόσο συντρέχουν λόγοι απαραδέκτου.
Στην περίπτωση που η αίτηση δεν πληροί κάποιες από τις προβλεπόμενες από τον νόμο προϋποθέσεις, τότε η Υπηρεσία Σημάτων καλεί τον καταθέτη να προβεί σε διορθώσεις, ώστε να συμπληρωθούν οι παρατυπίες ή οι ελλείψεις. Σε κάθε περίπτωση οι όποιες διορθώσεις πρέπει να ολοκληρωθούν μέσα σε ένα μήνα από την κλήση.
Μετά ελέγχεται το αν και κατά πόσο συντρέχουν λόγοι απαραδέκτου, είτε απόλυτοι είτε σχετικοί. Σε περίπτωση που από τον εξεταστή διαπιστωθούν παρατυπίες στο στάδιο αυτό, ο αιτών καλείται, πάλι μέσα σε προθεσμία ενός μήνα, να προβεί σε διορθώσεις, ώστε να μην συντρέχει κάποιος λόγος απαραδέκτου. Αν ο καταθέτης προβεί στις απαραίτητες διορθώσεις, τότε η αίτηση του σήματος γίνεται δεκτή, ενώ σε διαφορετική περίπτωση απορρίπτεται. Από την στιγμή που η αίτηση θα γίνει δεκτή το σήμα κατοχυρώνεται και πλέον προστατεύεται. Η προστασία ισχύει αναδρομικά από τον χρόνο κατάθεσης της αίτησης και όχι από τον χρόνο από τον χρόνο έκδοσης της απόφασης.
Για ποιους λόγους μπορεί να απορριφθεί ένα σήμα;
Η εθνική νομοθεσία προβλέπει λόγους σύμφωνα με τους οποίους η αίτηση κατοχύρωσης σήματος μπορεί να απορριφθεί από την αρμόδια αρχή. Οι λόγοι απόρριψης χωρίζονται σε απόλυτους και σχετικούς ανάλογα με την φύση τους. Απόλυτος λόγος απαραδέκτου υπάρχει στην περίπτωση που το σήμα δεν είναι ικανό να διακρίνει τα προϊόντα και της υπηρεσίες μια επιχείρησης από εκείνα μιας άλλης. Σχετικός λόγος απαραδέκτου υπάρχει όταν το σήμα που πρόκειται να κατοχυρωθεί συγκρούεται με προγενέστερο σήμα ή άλλο δικαίωμα σχετικό με το σήμα.
Απόλυτοι Λόγοι Απαραδέκτου
Σε γενικές γραμμές δεν καταχωρίζονται ως σήματα σημεία τα οποία:
-στερούνται διακριτικού χαρακτήρα,
-συνίστανται αποκλειστικά από σημεία ή ενδείξεις που μπορούν να χρησιμεύσουν στο -εμπόριο για τη δήλωση του είδους, της ποιότητας, των ιδιοτήτων, της ποσότητας, του -προορισμού, της αξίας, της γεωγραφικής προέλευσης ή του χρόνου παραγωγής του -προϊόντος ή παροχής της υπηρεσίας ή άλλων χαρακτηριστικών του προϊόντος ή της υπηρεσίας,
-συνίστανται αποκλειστικά από σημεία ή ενδείξεις, τα οποία έχουν καταστεί συνήθη στην καθημερινή γλώσσα ή στη θεμιτή και πάγια πρακτική του εμπορίου,
-συνίστανται αποκλειστικά από το σχήμα που επιβάλλεται από τη φύση του προϊόντος ή είναι απαραίτητο για την επίτευξη τεχνικού αποτελέσματος ή προσδίδει ουσιαστική αξία στο προϊόν,
-αντίκεινται στη δημόσια τάξη ή τα χρηστά ήθη,
-μπορούν να παραπλανήσουν το κοινό, για παράδειγμα, ως προς τη φύση, την ποιότητα ή τη γεωγραφική προέλευση του προϊόντος ή της υπηρεσίας.
Σχετικοί Λόγοι Απαραδέκτου
Κατά κύριο λόγο δεν καταχωρίζονται ως σήματα σημεία τα οποία:
-ταυτίζονται με προγενέστερο σήμα και τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες, για τα οποία το σήμα έχει δηλωθεί,
-ταυτίζονται με εκείνα για τα οποία προστατεύεται το προγενέστερο σήμα,
-εάν λόγω της ταυτότητας με το προγενέστερο σήμα και της ομοιότητας των προϊόντων ή υπηρεσιών ή της ομοιότητας με το προγενέστερο σήμα και της ταυτότητας των προϊόντων ή υπηρεσιών ή της ομοιότητας με το προγενέστερο σήμα και της ομοιότητας των προϊόντων ή υπηρεσιών, υπάρχει κίνδυνος σύγχυσης του κοινού, ο οποίος περιλαμβάνει και τον κίνδυνο συσχέτισής του με το προγενέστερο σήμα,
-εάν ταυτίζεται ή ομοιάζει με προγενέστερο σήμα που έχει αποκτήσει φήμη και η χρησιμοποίηση του μεταγενέστερου σήματος θα προσπόριζε σε αυτό, χωρίς εύλογη αιτία, αθέμιτο όφελος από το διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη του προγενέστερου σήματος ή θα έβλαπτε το διακριτικό χαρακτήρα ή τη φήμη αυτού, ανεξάρτητα αν το μεταγενέστερο σήμα προορίζεται να διακρίνει προϊόντα ή υπηρεσίες που ομοιάζουν με τα προϊόντα ή υπηρεσίες του προγενέστερου σήματος.
Επίσης πρέπει να σημειωθεί πως δεν γίνεται δεκτό για καταχώριση σήμα το οποιό:
-προσκρούει σε δικαίωμα μη καταχωρισμένου σήματος ή άλλου διακριτικού σημείου ή γνωρίσματος που χρησιμοποιείται στις συναλλαγές, το οποίο παρέχει στο δικαιούχο το δικαίωμα να απαγορεύει τη χρήση μεταγενέστερου σήματος, με την προϋπόθεση ότι τα δικαιώματα αυτά έχουν αποκτηθεί πριν από την ημερομηνία κατάθεσης του εν λόγω σημείου, αφού ληφθούν υπόψη τα τυχόν προβαλλόμενα δικαιώματα προτεραιότητας,
προσκρούει σε προγενέστερο δικαίωμα της προσωπικότητας τρίτου ή σε προγενέστερο δικαίωμα πνευματικής ή βιομηχανικής ιδιοκτησίας πέραν αυτών που ρυθμίζονται από τον παρόντα νόμο,
ενδέχεται να δημιουργήσει σύγχυση με σήμα που έχει καταχωρισθεί και χρησιμοποιείται στην αλλοδαπή κατά τη στιγμή της κατάθεσης της δήλωσης, αν αυτή έγινε κακόπιστα από τον αιτούντα.
Πόση είνα η διάρκεια προστασίας του σήματος;
Η προστασία του σήματος διαρκεί για μία δεκαετία και η προθεσμία αρχίζει από την επομένη της ημερομηνίας κατάθεσης της αίτησης κατοχύρωσης. Σε κάθε περίπτωση βέβαια ο δικαιούχος κατά την διάρκεια του δέκατου έτους μπορεί να καταθέσει αίτηση ανανέωσης με αποτέλεσμα η προστασία να παραταθεί για ακόμα δέκα χρόνια.
Γιατί χρειάζεται δικηγόρος για την κατοχύρωση του εμπορικού σήματος;
Η κατοχύρωση του εμπορικού σήματος της επιχείρησης σας είναι απαραίτητο να γίνει από έναν εξειδικευμένο δικηγόρο, ο οποίος μπορεί να ελέγξει το αν και κατά πόσο το σήμα που πρόκειται να καταχωρηθεί πληροί όλες τις εκ του νόμου προϋποθέσεις. Στην συνέχεια, θα αναλάβει να κάνει τον απαραίτητο έλεγχο, ώστε να διαπιστωθεί ενδεχόμενη ομοιότητα με άλλα ήδη κατατεθειμένα σήματα και τέλος θα αναλάβει εξολοκλήρου την όλη διαδικασία κατάθεσης της αίτησης του ενδιαφερομένου. Ένας δικηγόρος με εμπειρία πάνω στον κλάδο των εμπορικών σημάτων μπορεί να σας γλιτώσει από πολλή κόπο, χρήμα, αλλά και την αναστάτωση που μπορεί να προκαλέσει η απόρριψη της αίτηση σας.
