Νομικές Συμβουλές για την Κατασκευή Ηλεκτρονικού Καταστήματος (e-shop) 

​Ένα μεγάλο μέρος των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται διαδικτυακά δεν συνειδητοποιούν την σημασία των κειμένων αυτών, καθώς και το γεγονός ότι οι όροι αυτοί τους δεσμεύουν νομικά. Για τον λόγο αυτό, είτε δεν φροντίζουν να τους συμπεριλάβουν στην ιστοσελίδα τους, ή αν το πράξουν προβαίνουν σε μία απλή αντιγραφή των όρων που βρίσκονται σε άλλες ανταγωνιστικές ιστοσελίδες, αλλάζοντας μόνο τα τμήματα που αφορούν την ταυτότητα τους. Οι όροι χρήσης ωστόσο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του e-shop, το οποίο μπορεί να επιφέρει νομικές, πρακτικές και οικονομικές συνέπειες σε περίπτωση που προκύψει οποιοδήποτε πρόβλημα κατά την κατάρτιση της ηλεκτρονικής σύμβασης (παραγγελία-αποστολή-πληρωμή).

Η μη χρήση όρων χρήσης ή η απλή αντιγραφή τους μπορεί να επιφέρει μια σειρά κινδύνων για το ηλεκτρονικό κατάστημα:

​

1)Το καταναλωτικό κοινό πλέον είναι ενημερωμένο και πιο υποψιασμένο. Έρευνες έχουν δείξει πως πάνω από το 50% των καταναλωτών δεν θα εμπιστευόντουσαν e-shop το οποίο είτε δεν διαθέτει, είτε διαθέτει αλλά είναι ελλείπεις, όρους χρήσης. Μάλιστα, το γεγονός πως ένας πωλητής δεν μπαίνει καν στον κόπο να ενδιαφερθεί για την σύνταξη των όρων που ρυθμίζουν την σχέση του με τους πελάτες τους, μπορεί να πλήξει ανεπανόρθωτα την φήμη της επιχείρησης του, καθώς μπορεί να είναι υποδηλωτικό της αξιοπιστίας του.

​

2)Οι όροι χρήσης της ιστοσελίδας αποτελούν τους όρους των ηλεκτρονικών συμβάσεων που καταρτίζονται μεταξύ του πωλητή και του αγοραστή. Αυτό σημαίνει ότι δεν δεσμεύουν μόνο τον πελάτη, όπως εσφαλμένα πιστεύουν πολλοί επιχειρηματίες, αλλά δεσμεύουν εξίσου και την επιχείρηση.

​

3)Οι όροι χρήσης δεν αποτελούν ένα ελεύθερο κείμενο το οποίο ο πωλητής συντάσσει κατά το δοκούν και σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες. Κατά συνέπεια, επειδή και μόνο αναγράφετε κάτι στους όρους, δε σημαίνει ότι απαραίτητα αυτό είναι έγκυρο. Οι διατάξει των όρων δεν μπορούν συγκρούονται με νομικές διατάξεις και τα χρηστά ήθη. Π.χ. ο πωλητής δεν επιτρέπεται να περιορίζει τα δικαιώματα του αγοραστή/ καταναλωτή, αν μάλιστα το πράξει κακόβουλα τότε αυτό μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο καταγγελίας.

​

4) Η χρήση αντιγραμμένων όρων γέννα μια σειρά από κινδύνους, για τους οποίου ο ιδιοκτήτης του καταστήματος, μπορεί να είναι παντελώς ανυποψίαστος. Υπάρχει ο κίνδυνος να έχετε αναγνωρίσει στους καταναλωτές υπέρμετρα δικαιώματα ή να έχετε αντίστοιχα αυξήσει τις δικές σας υποχρεώσεις. Κακογραμμένοι όροι που αντίκεινται σε νομικές διατάξεις μπορεί να οδηγήσουν σε καταγγελίες ή ακόμα χειρότερα να αποτελούν λόγο άσκησης αγωγής αποζημίωσης. 

​Το ηλεκτρονικό εμπόριο διέπεται από τους δικούς του όρους και κανόνες, οι οποίοι διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από το παραδοσιακό εμπόριο. Παρόλα αυτά το ποσοστό των επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται διαδικτυακά, άλλα αγνοούν παντελώς τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους είναι πολύ υψηλό. Η παραβίαση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, έστω και ακούσια, μπορεί σε μεγάλο βαθμό να αμαυρώσει την εικόνα και το brand name ενός ηλεκτρονικού καταστήματος, καθώς στις διαδικτυακές αγορές, πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν τα σχόλια και οι κριτικές άλλων χρηστών. Για τον λόγο αυτό είναι απαραίτητο ένας επιχειρηματίας να γνωρίζει και να σέβεται τις βασικές διατάξεις που αφορούν τις συμβάσεις από απόσταση.

 

Σύμβαση από απόσταση είναι κάθε σύμβαση που αφορά αγαθό ή υπηρεσία, η οποία συνάπτεται μεταξύ ενός προμηθευτή και ενός καταναλωτή, χωρίς την ταυτόχρονη φυσική παρουσία τους, στο πλαίσιο ενός συστήματος προμήθειας αγαθών ή παροχής υπηρεσιών από απόσταση που οργανώνεται από τον προμηθευτή, ο οποίος χρησιμοποιεί, αποκλειστικά, ένα ή περισσότερα μέσα τεχνικής επικοινωνίας από απόσταση μέχρι και τη σύναψη της σύμβασης.

Μια από τις ιδιαιτερότητες των εξ αποστάσεως συμβάσεων αποτελεί το γεγονός πως ο αγοραστής δεν έρχεται σε επαφή με το προϊόν που επιθυμεί να αγοράσει παρά μόνο όταν το παραλαμβάνει στο σπίτι του, αφού πρώτα έχει προηγηθεί η πληρωμή του. Για να αντισταθμιστεί η μειονεκτική αυτή θέση στην οποία βρίσκεται ο αγοραστής σε σχέση με  τον πωλητή, έχουν θεσπιστεί μια σειρά από προϋποθέσεις και υποχρεώσεις που βαραίνουν τον πωλητή, ώστε ο πρώτος να αποκτήσει όλες τις απαραίτητες εκείνες πληροφορίες που θα τον βοηθήσουν να αποφασίσει το αν και κατά πόσο θα προχωρήσει στην παραγγελία.

​

Υποχρέωση Πληροφόρησης.

 

Η πρώτη βασική υποχρέωση που βαραίνει τον πωλητή είναι η υποχρέωση πληροφόρησης. Ειδικότερα, ο πωλητής υποχρεούται να ενημερώσει τον καταναλωτή με τρόπο σαφή, απλό και κατανοητό για τα ακόλουθα στοιχεία: 

 

α)τα κύρια χαρακτηριστικά του παρεχόμενου αγαθού/υπηρεσίας, ώστε ο καταναλωτής να αποκτήσει μια πλήρη εικόνα για το αντικείμενο της συμβάσης.

β)τις πληροφορίες που σχετίζονται με την ταυτότητα του (όπως επωνυμία, διεύθυνση, τρόπους επικοινωνίας, στοιχεία ΓΕΜΗ κ.α.)

γ)την τιμή, τον ΦΠΑ και τις δαπάνες μεταφοράς. Η αναγραφόμενη τιμή πρέπει να είναι η τελική τιμή του προϊόντος, καθώς απαγορεύονται αυστηρά οι κρυφές χρεώσεις. 

δ)τις πληροφορίες που αφορούν τους όρους της σύμβασης (όπως τον τρόπο πληρωμής, παράδοσης και εκτέλεσης, ευθύνη σε περίπτωση ελαττωμάτων κ.α.)

ε)πληροφορίες που είναι σχετικές µε τον τρόπο άσκησης του δικαιώματος υπαναχώρησης

στ)το δικαίωμα υπαναχώρησης, 

ζ)τις σχετικές µε το ψηφιακό περιεχόμενο πληροφορίες, και 

η) και τέλος τις σχετικές µε την υποβολή παραπόνων και την εξωδικαστική επίλυση δίφορών πληροφορίες

 

Υποχρεώσεις μετά την ολοκλήρωση της παραγγελίας

 

Στην περίπτωση που ο καταναλωτής τελικά προχωρήσει στην παραγγελία των προϊόντων μέσω του e-shop, τότε πρέπει να αποστείλει άμεσα το αποδεικτικό παραλαβής της παραγγελίας στον αποδέκτη και με ηλεκτρονικά μέσα. 

Ο προμηθευτής, μέσω του ηλεκτρονικού καταστήματος του, οφείλει να θέτει στη διάθεση του καταναλωτή κατάλληλα και αποτελεσματικά μέσα που θα επιτρέψουν στον αγοραστή να διορθώσει τυχόν λάθη που έχουν γίνει κατά την ολοκλήρωση της αγοράς.

 

Δικαίωμα Υπαναχώρησης

 

Ο καταναλωτής διαθέτει προθεσμία 14 ημερολογιακών ημερών για να υπαναχωρήσει από την εξ αποστάσεως σύμβαση ή τη σύμβαση εκτός εμπορικού καταστήματος χωρίς να αναφέρει τους λόγους και χωρίς καμία επιβάρυνση πέρα από τις από την νομοθεσία προβλεπόμενες. Η προθεσμία υπαναχώρησης λήγει 14 ημερολογιακές ημέρες: α) από την ημερομηνία σύναψης της σύμβασης, για τις συμβάσεις υπηρεσιών, β) για τις συμβάσεις πώλησης, από την ημέρα κατά την οποία ο καταναλωτής αποκτά τη φυσική κατοχή των αγαθών.

Είναι πολύ σημαντικό ο ενδιαφερόμενος να καταλάβει πως η νομική θωράκιση του e-shop του είναι απαραίτητη, διότι σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να προκύψουν ανυπέρβλητα προβλήματα. 

1) Το ηλεκτρονικό εμπόριο διέπεται από τους δικούς του κανόνες και ιδιομορφίες, όσοι δραστηριοποιούνται διαδικτυακά, είτε πωλητές είτε αγοραστές, πρέπει να γνωρίζουν εκ των προτέρων τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις. Η υποχρέωση αυτή βέβαια βαραίνει πιο πολύ τον πωλητή, ο οποίος είναι και αυτός που ρυθμίζει τους όρους σύμφωνα με τους οποίους καταρτίζεται η πώληση των αγαθών. 

2) Να χρησιμοποιήσει όρους χρήσεις και πολιτική απορρήτου που έχουν γραφτεί αποκλειστικά για το δικό του κατάστημα. Ο πειρασμός αντιγραφής τέτοιων νομικών κειμένων από τις ιστοσελίδες άλλων επιχειρήσεων ή η υιοθέτηση όρων που κυκλοφορούν ελεύθεροι στο διαδίκτυο είναι μεγάλος, καθώς κατά κύριο λόγο αποτελεί μια ανέξοδη πρακτική. Αυτό που πολλές φορές ωστόσο δεν λαμβάνεται υπόψη είναι πως τέτοιοι όροι όχι μόνο είναι άνευ ουσίας για την επιχείρηση, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να είναι και επικίνδυνοι, καθώς μπορεί να αναγνωρίζουν δικαιώματα στους πελάτες του e-shop για τα οποία ο επιχειρηματίας να είναι παντελώς ανυποψίαστος. Παράλληλα, ο επιχειρηματίας μπορεί να έχει αναλάβει υποχρεώσεις έναντι των πελατών του οι οποίες τον εκθέτουν καθώς ο ίδιος δεν τις γνωρίζει.

 

3) Τα οφέλη του διαδικτύου για ένα κατάστημα είναι αμέτρητα, καθώς ο επιχειρηματίας μπορεί να δραστηριοποιηθεί ξεπερνώντας τους γεωγραφικούς περιορισμούς και να αυξήσει υπέρμετρα το πελατολόγιο του. Ταυτόχρονα όμως, ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγάλος και για τον λόγο αυτό το e-shop πρέπει να είναι απόλυτα προστατευμένο. Επιτακτική ανάγκη είναι η κατοχύρωση του εμπορικού σήματος της εταιρίας, ώστε να μην μπορεί κανείς να το αντιγράψει ή παραποιήσει. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως ο ανταγωνισμός δεν είναι απλά μεγάλος, αλλά συνήθως είναι και αθέμιτος.

 

4) Είναι απαραίτητο να γίνει σωστή επιλογή επωνυμίας, εμπορικού σήματος, domain name και ηλεκτρονικής διεύθυνσης, ώστε οι πελάτες να μπορούν ευκολά να εντοπίσουν το e-shop και τα προϊόντα που εμπορεύονται και να αποφευχθεί οποιαδήποτε σύγχυση με καταστήματα που ενδεχομένως να έχουν παρόμοια ονομασία.

 

5) Τόσο το ηλεκτρονικό κατάστημα, όπως ακριβώς συμβαίνει με το φυσικό, πρέπει να τηρεί όλους τους κανόνες που αφορούν την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών. Επομένως ο διαχειριστής του e-shop πρέπει να έχει λάβει όλα τα κατάλληλα μέτρα ώστε το κατάστημα του να λειτουργεί με τρόπο που σέβεται τα προσωπικά δεδομένα των πελατών του και πληροί όλες τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων (ΓΚΠΔ/GDPR)

​